ساز نی را در زیر مجموعه سازهای (بادی ) سازهای ایرانی بررسی میکنیم  

سازی است متشکل از یک لوله استوانه ای از جنس " نی " ، که سراسر طول آن از هفت " بند " و شش " گره " تشکیل شده است ( به این دلیل این ساز را " نی هفت بند " نیز می گویند ) . " نی " به قطرهای متفاوت ( از 5/1 تا 3 سانتیمتر ) و طولهائی مختلف ( حدود 30 تا 70 سانتیمتر ) ساخته شده ، در تمام آنها ، روی لوله ، کمی در قسمت پائین 5 سوراخ در طرف جلو و یک سوراخ در قسمت عقب قرار گرفته ، و در یک یا دو انتهای " نی " روکشی برنجی با طولی کوتاه لوله نئی را پوشانده است ، و لبه لوله در قسمت دهانی آنقدر تیز است که می تواند لای دندانها قرار گیرد

نی از انواع سازهای بی زبانه است . هوا توسط نفس نوازنده از انتهای بالائی به درون فرستاده شده و قسمت اعظم آن از نزدیکترین سوراخ خارج می شود . بنابراین باز و بسته شدن سوراخ ها به توسط انگشتان هر دو دست نوازنده طول هوای مرتعش و طول موج ارتعاش را زیاد و کم کرده و در نتیجه صوت زیر و بم می شود

ساز را نمی توان " کوک " کرد ، یعنی کوک آن را - چنان که در سازهای زهی ، با پیچاندن گوشی ها میسر است ، تغییر داد . بدین نسبت نمی توان آن را با ساز دیگر منطبق کرد و از این رو معمولا در نقش تکنواز ظاهر می شود . گاه - اگر چه بسیار ندرت - که بخواهند از صوت نی در همنوازی ارکستر استفاده کنند ، ناگزیر نوازنده ساز تعدادی نی را با کوک ها ( میدان صدا ) ی مختلف فراهم کرده و در دسترس خود می گذارد تا در طی همنوازی یا همراهی صدای خواننده به تناسب موقع از یکی از نی ها استفاده کند

وسعت صدای نی حدود دو اکتاو و نیم است ، ولی میدان صدا ( یا کوک ) در سازهای مختلف تفاوت می کند . در پائین سه نی با میدان صدای مختلف نمونه داده شده است



نی " لا کوک " فاقد صدای " دو " است

 نوشته شده توسط سینا درمورخ15/3/1389 درساعت12:18 بامداد